Na początku lat osiemdziesiątych Hans Heinrich von Korn – leśnik, pracownik Wrocławskiej Izby Rolniczej oraz departamentu rządowego w latach międzywojennych wspomina obraz sycowskich lasów na początku XX wieku. W odniesieniu do obszaru informuje on, że lasy stanowiły ok. 30% całkowitej powierzchni a względnie wysoka gęstość była wskaźnikiem niskiego zaludnienia, niewielkiego przemysłu oraz słabych gleb, które dawały mniej plonów w rolnictwie niż w leśnictwie. Lasy w powiecie sycowskim były lasami prywatnymi i stanowiły część  większych oraz średniej wielkości nieruchomości. Przez właścicieli były one traktowane głównie jako zabezpieczenie przyszłości czy spadek dla potomków. Poza lasami prywatnymi wymienia także „Forst Grenzhammer” (Lasy Kuźnicy Czeszyckiej) o powierzchni 625 ha, Lasy Biskupic i Kraszowa o powierzchni 10 lub 15 ha (dawne lasy dworskie przejęte przez Landgesellschaft oraz las miejski w Hałdrychowicach. Oprócz tego lasy wolnych państw stanowych – Goszcza (5000 ha) i Sycowa  (3000 ha) a także las ochronny Drołtowic (1100 ha). Strukturę lasów von Korn ocenił jako korzystną.

Tereny wokół Sycowa opisuje jako zgodne ze swoim lodowcowym pochodzeniem - faliste do pofałdowanych. Wymienia stawy rybne w posiadłości Goszcz (ok. 700 ha) Syców (ok. 120 ha), Szczodrów (ok. 30 ha).  Najkorzystniejsze warunki wzrostu lasu stwierdza  na obrzeżach pagórkowatych obszarów. Specyficzna budowa gleby sprawiała bowiem, że w młodym wieku sosny i modrzewie wyróżniały się delikatną konstrukcją słojów,  dzięki czemu jakość ich drewna była doskonała dla stolarki.

Wysokość nad poziomem morza waha się między 272 m (Wzgórze Zbójnik) na południowy wschód od Międzyborza, i do 100 m w najniższych pozycjach. Klimat opisany został jako kontynentalny z ciepłym i suchym latem (często majową suszą) i długimi, śnieżnymi i mroźnymi zimami.

Ze względu na brak dokładnych dokumentów podaje następujące proporcje gatunków drzew, z tolerancją błędu wynoszącą niewiele ponad dwa procent:

- dąb (głównie dąb bezszypułkowy) - 2 %,

- buk - 1 %,

- inne twarde drewno, takie jak grab, olsza, jesion - 1 %,

- sosna i modrzew - 93 %,

- świerk - 2 %,

- daglezja, jodła, sosna wejmutka i inne drzewa iglaste - 1 %.

Następnie von Korn cytuje profesora dr Teodora Schube z Wrocławia, miłośnika śląskiej flory i starych drzew. Często jeździł on rowerem po śląskich wsiach by szukać i katalogować cechy dendrologiczne. Jego najbardziej znanym dziełem jest Księga Lasów Śląska (Waldbuch von Schlesien) z 1905 roku. Zawarł w niej informacje o wszelkich osobliwościach dendrologicznych a wskazówki co do zasługujących na uwagę miejsc czerpał z ankiet rozsyłanych do leśników i właścicieli lasów prywatnych. Był to człowiek, który z wielkim idealizmem, dużą wiedzą i silną miłością do śląska, z poświęceniem znosił takie wycieczki, będąc już w zaawansowanym wieku. W rozdziale dotyczącym dzielnicy sycowskiej wspomina on drzewa takie jak książęca sosna przy drodze między Goszczem a Brzostowem; około tuzina sosen w goszczańskim parku o obwodach 2,5 – 3,5 m przy drodze do dawnej leśniczówki;  sosna o obwodzie 4,6 metra w lesie koło Dziadowej Kłody; sosna z lasu w Drołtowicach o obwodzie 3 metrów oraz gigantyczne pnie trzech sosen na cmentarzu przykościelnym w Wojciechowie Wielkim a także liczne drzewa w okolicach Bałdowic, Komorowa, Dziesławic i Kamienia. Warto tutaj wspomnieć, że prof. Schube był odkrywcą znanego dębu Napoleon (noszącego wcześniej imię profesora). Dąb ten był najgrubszym drzewem tego gatunku w Polsce. Spłonął w 2010 roku lecz jego żywe części zostały uratowane przez leśników z Sycowa. W ten sposób powstał potomek posadzony w 2012 roku na miejscu starego drzewa. 

Właściciele lasów wg Korna inwestowali w nie znaczne kwoty. Gospodarkę prowadzono z zamiarem ciągłego zwiększania wartości lasu zarówno pod względem struktury, masy jak i jakości.  W powiecie sycowskim największe leśne firmy zwracały szczególną uwagę na cięcia pielęgnacyjne w młodszych grupach wiekowych. Tymczasem starsze drzewostany miały tworzyć rezerwuar drewna. Podjęto starania mające na celu współhodowlę, rozbudowę lub podbudowę monokultur sosnowych bukiem, daglezją, jodłą i sosną wejmutką. W ten sposób starano się nie dopuszczać do wyjałowienia gleby oraz zabezpieczano się przed wiatrami. Zwłaszcza sosna ma być tutaj wspierana innymi gatunkami w podszycie.  Sposób zarządzania lasami był ostrożny. Miał na celu tworzenie dobrobytu osobistego. Niechętnie pozyskiwano najstarsze grupy wiekowe. W ten sposób na pniu pozostawało wiele drzew w wieku nawet 180 lat. Po wybuchu wojny zostały one wykorzystane do wszelkiego rodzaju celów w zakresie uzbrojenia i gospodarki wojennej.

Formy ekonomiczne i metody leśne, które pojawiły się w latach 1920 i później, spowodowały szkody w niektórych obszarach powiatu sycowskiego.  Korn przytacza tu sposób w jaki próbowano odnawiać sosnę naturalnie pod okapem dojrzałych drzew.  Młode pokolenie miało wzrastać w półcieniu i zyskać dzięki temu wąskie usłojenie. Skutkiem było powstawanie rozległych, trawiastych obszarów, których zalesianie było kosztowne i trudne. Naturalne odnowienie sosny było w naszym regionie niemal niemożliwe ze względów klimatycznych i lokalizacyjnych.

Jako kolejną „chorobę modową” Korn podaje sadzenie sosny Banksa w rzędach lub grupach między rodzimymi sosnami. Miało to zabezpieczać drzewka przed spałowaniem przez jeleniowate. Zwierzęta te miały szczególnie upodobać sobie sosnę Banksa i dzięki temu pozostawiać rodzimy gatunek nietknięty. Skutkiem było przyciąganie jeleni, które niszczyły wszystkie drzewka równie intensywnie. Na niektórych obszarach uszkodzenia drzew były tak silne, że musiały zostać usunięte w wieku 35-45 lat. Spałowane drzewka zamierały a silny wypływ żywicy przyciągał dodatkowo szkodniki owadzie.

Nieodpowiednim nawykiem, którego nie można było zlikwidować , było wg autora wprowadzenie modrzewi w poszczególnych mieszankach. „Los tych modrzewi był wszędzie taki sam: zostały one przytłoczone sosnami lub świerkami już w wieku wzrostu na grubość.  Pozostawała tylko żałosna resztka: cienkie, schorowane łodygi z krótką koroną i bardzo małą średnicą. Z drugiej strony, gdy modrzewie były sadzone w grupach lub kępach, jeśli to możliwe z bukiem, w drzewostanach sosnowych, skutkowało to doskonałym wyglądem lasu i wysokimi plonami.” Korn za pomocą wysokościomierza zmierzył modrzewie, które wyrosły na wysokość 42 m.

Sosnę wprowadzano na uprawy przez siew lub sadzenie. Wysiewano około 2,5 kg nasion na hektar. Przy sadzeniu  stosowano rzędy o szerokości 1,3 a odległość w rzędzie „trzy sztuki na metr bieżący”. Wielu właścicieli sadziło lub siało między sosnami świerki.  Jeśli gleba była odpowiednia to osiągano dużą liczbę drzew.

Występowanie jodły w powiecie sycowskim autor opisuje jako niezwykłe, ponieważ podobnie jak buk znajduje się ona poza swoim naturalnym zasięgiem na wschód od Wrocławia. Jako szczególnie warte podaje dwa przykłady: pierwszy  to mieszane lasy o powierzchni ponad 100 hektarów w Leśnictwie Dziesławice, składające się w 50 procentach z sosny, 30 procent świerka i 20 procent jodły. „Przy zadrzewieniu wynoszącym 0,8 jodły wyróżniały się optymalnymi kształtami pnia, widocznymi z daleka na wysokości prawie 30 metrów, a także w niektórych miejscach zaczęły się naturalnie odmładzać. Podobnie piękny obraz - ale tylko na około 3 do 4 ha - zaoferowały 130-letnie jodły, o wysokości ponad 30 metrów, w lasach drołtowickich w oddziale 10. Tam jodły były mieszane indywidualnie i w grupach ze świerkami w tym samym wieku i starszymi dębami…”.

Sprzedaż drewna dotyczyła głównie kilku tartaków i średnich fabryk mebli w Twardogórze oraz kilku małych tartaków właścicieli lasów. Często stosowano metodę sprzedaży na pniu (przed wycinką).

Około 1907 r. duże obszary (prawdopodobnie kilkaset hektarów) lasu zostały zniszczone przez brudnicę mniszkę. Rynek nie był przygotowany na znaczne ilości, zwłaszcza drewna słabego i niskiej jakości. Znaczna część drewna została wtedy przetworzona na węgiel drzewny. Duże stosy węgla i czerniejące od sadzy palniki węglowe zrobiły na autorze szczególne wrażenie ze względu na ich niezwykły wygląd. Na szczęście lasom powiatu sycowskiego, oprócz wspomnianej gradacji i niektórych większych pożarów lasów, oszczędzono wszelkiego rodzaju szkód. Dokładano wszelkich starań, aby zapobiec wszelkim zagrożeniom, podejmując wszelkie możliwe środki.

„Do około 1920 r. każda kultura sosnowa była otoczona rowem o głębokości około 25 cm i szerokości 15 cm, którego krawędzie były przycinane tak pionowo, jak to możliwe; w pewnych odstępach również w tych małych okopach dochodziły wykopane pionowo pułapki o głębokości około 20 cm. Niebezpieczne „duże brązowe ryjkowce” (szeliniak sosnowy) gromadziły się tam co roku i były regularnie zbierane przez kobiety w czasie rójki. Może to pomogło, ale kiedy później istniały inne metody połowu za pomocą środków chemicznych, chrząszcz mógł być kontrolowany bardziej skutecznie, a przede wszystkim przy mniejszych kosztach pracy. Ponadto w czasach naszych ojców zbyt mało uwagi poświęcono temu, że chrząszcze w końcu miały skrzydła i mogły latać na duże odległości, nie tylko przez małe okopy!  Ale kopanie takich okopów było tradycją i nikt nie miał prawa krytykować.”

Pozostałe uszkodzenia lasu dotyczą głównie szkód od jeleni. W celu ich zapobieżenia stosowano odstrzał łań. Nie znano wówczas środków ochrony przed zgryzaniem czy spałowaniem. Właściciele, którzy zrezygnowali z ogradzania upraw na okres co najmniej 10 lat ryzykowali ich przepadnięciem.

W ostatniej części swojego artykułu autor opisuje stan fauny oraz łowiectwa. Wspomina tutaj incydent zastrzelenia orła w rejonie Drołtowic. Zwierzę miało rozpiętość skrzydeł 2,3 m. 11 października 1924 roku podczas polowania  ojciec autora upolował w Drołtowicach wilka. Był to jeden z dwóch osobników. Ten drugi uszedł z życiem przed urzędnikiem leśnym, który właśnie zapalał papierosa. Na wilki polowano wtedy metodą na fladry (sznury z przywiązanymi kawałkami materiału w jaskrawych barwach). Ostatni wilk w powiecie i na Śląsku został pozyskany na kilka dni przed zakończeniem wojny (w połowie stycznia 1945 r.) w okolicach Chełstowa

W odniesieniu do cietrzewi,  autor wspomina, że te nie lubią „uporządkowanego” leśnictwa, w którym las wypełnia wszystko aż do ostatniego gołego terenu lub pustkowia. Opisuje także kilka par lęgowych bociana czarnego w rejonie Goszcza. Poza nimi wymienia przepiórkę, kraskę, dudka, sójkę, czaple, orlika krzykliwego i wydry. Wszędzie tam gdzie ceniono bażanty i kuropatwy trzeba było organizować odstrzał srok i wron.

Polowano także na kwiczoły, które były spożywane jako przysmak w stanie smażonym lub w postaci pasztetu.

Populacja jeleni i dzików była umiarkowana. Cielę jelenia ważyło od 30 do 35 kg w grudniu. Ciężary starszego jelenia wahały się między 120 a 150 kg (te ciężary odnoszą się do zwierzyny łownej z głową).  Najsilniejsze lochy ważyły ​​od 120 do 130 kg. Trofea jelenia ważyły od  5,5 do 6,5 kg.  Jeleń o największym znanym autorowi porożu został zastrzelony jesienią 1944 r. przez kierownika leśnictwa - Urbana - w Drołtowicach. Ciężar poroża starego czternastaka to 7,5 kg. Populacja saren była na ogół za wysoka; stosunek płci był niekorzystny. Jednodniowe pozyskanie od 800 do 1000 zwierząt łownych (bażanty, króliki, króliki, lisy) nie były rzadkością podczas polowań.  Takie wyniki nie były by możliwe bez intensywnej opieki i karmienia, zwalczania drapieżników, i ogólnie, że żadne króliki ani bażanty nie były strzelane indywidualnie do kuchni między rzeczywistymi polowaniami zbiorowymi. Ponadto ważne było przestrzeganie zwyczajów i strzelanie w zdyscyplinowany sposób. Autor wspomina, że podczas żadnego polowania w sycowskich lasach nie widział, by ktoś został został poważnie ranny przez nieostrożnie oddane strzały. Na koniec wspomina: „Niemal zawsze podczas większych polowań zbiorowych spotykaliśmy naszego czcigodnego starostę von Reinersdorffa, który od 1915 r. do czasu wydalenia był odpowiedzialny za okręg sycowski. Był nie tylko myśliwym, a zatem miał szeroki kontakt z mieszkańcami dzielnicy …  wyrażał także zainteresowanie lasem i pracował nad jego utrzymaniem i promocją wszędzie tam, gdzie było to możliwe.”

Źrófła:

PRZYRODA GÓRNEGO ŚLĄSKA Nr 16/1999 (str. 14-15)

www.polska-org.pl

http://www.gross-wartenberg.de/sukgw/s177.html

Waldbuch von Schlesien - T. Schube