Wydawca treści
Mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych
Leśnictwo Widawa
Leśnictwo Widawa
Leśnictwo Dobra
Leśnictwo Dobra
Leśnictwo Sadogóra
Leśnictwo Sadogóra
Nadleśnictwo Syców w ramach realizacji projektu "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu - mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych" współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko realizuje natępujących 5 zadań:
- Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Dobra
- Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Sadogóra
- Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Komorów (obecnie Leśnictwo Widawa) 100 f
- Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Komorów (obecnie Leśnictwo Widawa) 112 f
- Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Komorów (obecnie Leśnictwo Widawa) 112 i
Na dzień dzisiejszy zostały zakończone 4 zadania w leśnictwach Dobra, Sadogóra, Widawa – 2 zbiorniki. Planowany termin zakończenia ostatniego zbiornika w leśnictwie Widawa to 30.09.2021 r.
Realizowane inwestycje zakładają kompleksowe zagospodarowanie terenu pod kątem adaptacji obiektów małej retencji celem pełnienia funkcji retencyjnych
i przeciwpowodziowych.
Prace polegały na:
- rozbiórce istniejących przepustów, mnichów,
- usunięciu zbędnej roślinności,
- zdjęciu warstwy humusu,
- odmuleniu dna i ukształtowaniu czaszy zbiorników,
- wyprofilowaniu i ukształtowaniu skarp zbiorników,
- wykonaniu przegłębień,
- wykonaniu wysp,
- wykonaniu zejść dla zwierząt ubezpieczonych narzutem kamiennym,
- wykonaniu nowych przepustów, urządzeń piętrzących, brudu,
- wykonaniu dróg na skarpach czołowych,
- odmuleniu dopływów i odpływów do zbiorników,
- zagospodarowaniu terenu wokół zbiorników.
Całkowity koszt realizacji wykonania robót budowlanych to ok 800 tys. złotych netto.
Kwota dofinansowania - 85% kosztów kwalifikowanych.
Wychodząc naprzeciw niepożądanym skutkom przyspieszonego spływu wód powierzchniowych mamy nadzieję, że powyższe działania przyniosą korzyści w postaci zwiększenia zasobności w wodę siedlisk leśnych, a także odtworzenia ekosystemów wodno-błotnych.
Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych
Nadleśnictwo Syców po raz drugi przystąpiło do programu współfinansowanego ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych. Planowany okres realizacji: 2016-2022 r. Celem projektu jest wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych. Podejmowane działania będą ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.
Cel główny projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację kompleksowych działań polegających na zabezpieczeniu lasów przed kluczowymi zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi. Obejmą one rozwój systemów małej retencji oraz przeciwdziałanie nadmiernej erozji wodnej na terenach nizinnych. W ramach projektu będą realizowane inwestycje związane z: budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP; budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych; adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb; zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej, związanej z gwałtownymi opadami; przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów). Projekt wykorzystuje kompleksowe zabiegi łączące przyjazne środowisku metody przyrodnicze i techniczne.
Planowane są w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji budowane z zastosowaniem materiałów naturalnych. Wybierane technologie mają być przyjazne dla naturalnego środowiska przyrodniczego. Bezpośrednim efektem realizacji projektu będzie zretencjonowanie 2,1 mln m³ wody.
Wartości projektu: planowany całkowity koszt realizacji projektu wynosi 234 670 000,00 zł maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 170 000 000,00 zł maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 144 500 000,00 zł. Zakres rzeczowy i finansowy realizowany przez Nadleśnictwo Syców: liczba obiektów małej retencji – 5; leśnictwa Dobra, Komorów, Sadogóra, wskaźnik rezultatu zwiększenia objętości retencjonowanej wody – 10038 m3, szacunkowa wartość wydatków kwalifikowanych – 610000,00 zł.
W załączeniu przykładowe zdjęcia niektórych obiektów małej retencji nizinnej z poprzedniego POIiŚ w postaci zbiorników retencyjnych i zastawki piętrzącej na cieku jako retencji korytowej.
Mała retencja nizinna 2007-2013
W latach 2007-2013 został zrealizowany projekt pt.: „Zwiększenie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych".
Projekt objął swoim zasięgiem ekosystemy nizinne całego kraju. Uczestniczyło w nim 176 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych. Projekt zrealizowano w ramach III priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej – Funduszu Spójności.
Głównym celem zadania były budowa nowych, odbudowa starych obiektów retencjonujących lub piętrzących wodę, wyrównanie i spowalnianie spływu wód powierzchniowych oraz wezbraniowych. W ramach tegoż projektu nadleśnictwo zrealizowało 54 obiekty, w tym odtworzyło 8 zbiorników retencyjnych oraz wybudowało 1 nowy obiekt. Objętość zretencjonowanej wody wyniosła 56 093 m³. Wszystkie zadania zrealizowano zgodnie z ustawą Prawo Zamówień Publicznych. W wyniku przeprowadzonych przetargów Nadleśnictwo Syców uzyskało w stosunku do zaplanowanych wydatków spore oszczędności, które z powodzeniem wykorzystało podczas realizacji odbudowy zniszczonej infrastruktury drogowej.
Najnowsze aktualności
Szczepić czy nie szczepić?
Szczepić czy nie szczepić?
I wcale nie chodzi tu o podjęcie decyzji w sezonie chorobowym, ale o metodę wegetatywnego rozmnażania roślin.
ZRAZ + PODKŁADKA = SZCZEP
Szczepienie roślin polega na ścisłym złączeniu części rośliny nazywanej zrazem, z inną rośliną - zwaną podkładką. Po ich zrośnięciu się powstaje nowy organizm, zwany szczepem. Zrośnięcie się zrazu z podkładką jest możliwe dzięki działalności kambium, czyli miazgi, która wytwarza w rosnącej roślinie:
a) na zewnątrz wiązki sitowe w których krąży roztwór asymilatów,
b) do wewnątrz - elementy drewna, w których płynie woda ze składnikami mineralnymi.
 |
 |
 |
Istnieje kilkanaście różnych sposobów szczepienia, ale w praktyce stosuje się kilka z nich:
Przez stosowanie - najbardziej powszechna metoda. Górna część podkładki i zraz są ścinane pod kątem ostrym. Zraz i podkładka powinny mieć jednakową grubość, a obydwa komponenty muszą być dokładnie dopasowane.
 |
 |
 |
Przez stosowanie z nacięciem - metoda analogiczna jak wyżej, z dodatkowym nacięciem podkładki i zrazu. Takim zabiegiem zwiększamy powierzchnię styku obu komponentów i ich lepsze zrastanie.
 |
 |
 |
 |
Na przystawkę boczną - stosujemy, gdy podkładka jest grubsza od zrazu. Podkładkę obcinamy pod niewielkim kątem, po czym ścinamy lekko korę i drewno. Powierzchnia cięcia powinna być taka sama jak ściętego pod kątem zrazu. I w tym wypadku można zastosować szczepienie na przystawkę boczną z nacięciem.
 |
 |
 |
Na klin, tzw. w sarnią nóżkę – również stosujemy, gdy podkładka jest znacznie grubsza od zrazu. Zraz przycina się w trójkątny klin i umieszcza się w podobnym klinie, wyciętym na podkładce. Założony zraz powinien sam utrzymać się w podkładce.
 |
 |
 |
 |
NIEZBĘDNE NARZĘDZIA I MATERIAŁY DO SZCZEPIENIA ROŚLIN
- sekator, niezbędny do ścinania cienkich podkładek przed szczepieniem oraz do ścinania pędów na zrazy
- nóż do odpowiedniego nacinania podkłądek i zrazu do połączenia
- osełka - służy do ostrzenia noży z płaszczyznami grubo i - drobnoziarnistą
- gumki/paski - służą do obwiązywania miejsc szczepienia, zwykle używa się rafi naturalnej, elastycznej, która kruszeje z czasem
- maść ogrodnicza - służy do pokrywania miejsc szczepienia, zabezpiecza szczep przed wyschnięciem, chorobami i szkodnikami.
Wszystkie narzędzia powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach i systematycznie starannie oczyszczone.
CO NAM DAJE SZCZEPIENIE ROŚLIN?
Rozmnażanie roślin przez szczepienie daje nam wiele korzyści. Dzięki szczepieniu możemy:
- powielać cechy licznych odmian uprawnych roślin ozdobnych i sadowniczych, których nie można reprodukować inną metodą, np. przypadku, gdy sadzonka nie chce się ukorzeniać lub siew nie powtórzy pożądanych cech. Dzieje się tak w przypadku większości klonów, buków, jabłoni, jodeł, modrzewi czy sosen;
- utrwalać mutacje odmian sadowniczych, aby zwiększyć ich liczbę lub poprawić jakość;
- zaadaptować drzewa do odpowiednich warunków glebowych terenu, np. w przypadku roślin o słabszym systemie korzeniowym, stosując odpowiednią podkładkę możemy otrzymać ten sam gatunek lepiej dostosowany do naszych potrzeb;
- zaadaptować drzewa do odpowiednich warunków klimatycznych przez dobór odpowiedniej podkładki, np. szczepienie róż na podkładkach bardziej odpornych na mróz;
- zaadptować drzewa do większej odporności na niektóre szkodniki, szczepiąc je na podkładkach bardziej odpornych na choroby. Badania odporności i wyselekcjonowanie podkładek prowadzone są w stacjach badawczych;
- przyspieszyć wejście drzewa w okres owocowania (np. odmiany jabłoni szczepi się na podkładkach przyspieszających wzrost i zwiększających owocowanie);
- zwiększyć obfitość kwitnienia krzewu;
- nadać drzewom pożądaną wielkość dzięki zastosowaniu podkładki o określonej sile wzrostu. Dobierając odpowiednią podkładkę, mozemy uzyskać różne wielkości tej samej rośliny, przyspieszyć lub spowolnić jej rozwój;
- nadać roślinie odpowednią formę i pokrój lub nawet całkowicie je zmienić. Dzięki szczepieniu na odpowiedniej podkładce możemy przekształcić krzew z formy płożącej w formę pienną lub płożącej roślinie nadać formę płaczącą;
POWODZENIE SZCZEPIENIA
Ten sposób rozmnażania wegetatywnego roślin wymaga dużej precyzji i doświadczenia. Na powierzchni rany zadanej przy szczepieniu powstaje kalus (tkanka przyranna) wypełniający szczeliny, a połączone miazgi odtwarzają tkanki przewodzące, przywracając krążenie soków. Z tego względu należy starać się o jak najściślejszy kontakt miazgi, zrazu i podkładki. Udatność szczepienia roślin zależy od przestrzegania określonych zasad, zgodności komponentów, dokładnego ich połączenia, wyboru właściwej pory szczepienia, a także pielęgnacji rośliny po szczepieniu.
Fotografie: Martyna Kuźniak
Źródło tekstu:
Szczepienie drzew i krzewów owocowych i ozdobnych, Jean-Yves Prat, Denis Retournard, DELTA.
Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, J. Hrynkiewicz-Sudnik, B. Sękowski, M. Wilczkiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN.