Wydawca treści Wydawca treści

Mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych

Nadleśnictwo Syców w ramach realizacji projektu  "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu - mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych" współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko realizuje natępujących 5 zadań:

  1. Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Dobra
  2. Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Sadogóra
  3. Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Komorów (obecnie Leśnictwo Widawa)  100 f
  4. Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Komorów (obecnie Leśnictwo Widawa)  112 f
  5. Odbudowa zbiornika retencyjnego wraz z urządzeniami związanymi z jego funkcjonowaniem na terenie leśnictwa Komorów (obecnie Leśnictwo Widawa)  112 i

Na dzień dzisiejszy zostały zakończone 4 zadania w leśnictwach Dobra, Sadogóra, Widawa – 2 zbiorniki. Planowany termin zakończenia ostatniego zbiornika w leśnictwie Widawa to 30.09.2021 r.

Realizowane inwestycje zakładają kompleksowe zagospodarowanie terenu pod kątem adaptacji obiektów małej retencji celem pełnienia funkcji retencyjnych
i przeciwpowodziowych.

Prace polegały na:

  • rozbiórce istniejących przepustów, mnichów,
  • usunięciu zbędnej roślinności,
  • zdjęciu warstwy humusu,
  • odmuleniu dna i ukształtowaniu czaszy zbiorników,
  • wyprofilowaniu i ukształtowaniu skarp zbiorników,
  • wykonaniu przegłębień,
  • wykonaniu wysp,
  • wykonaniu zejść dla zwierząt ubezpieczonych narzutem kamiennym,
  • wykonaniu nowych przepustów, urządzeń piętrzących, brudu,
  • wykonaniu dróg na skarpach czołowych,
  • odmuleniu dopływów i odpływów do zbiorników,
  • zagospodarowaniu terenu wokół zbiorników.

 

Całkowity koszt realizacji wykonania robót budowlanych to ok 800 tys. złotych netto.

Kwota dofinansowania - 85% kosztów kwalifikowanych.

 

Wychodząc naprzeciw niepożądanym skutkom przyspieszonego spływu wód powierzchniowych mamy nadzieję, że powyższe działania przyniosą korzyści w postaci zwiększenia zasobności w wodę siedlisk leśnych, a także odtworzenia ekosystemów wodno-błotnych. 


Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych

Nadleśnictwo Syców po raz drugi przystąpiło do programu współfinansowanego ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych. Planowany okres realizacji: 2016-2022 r. Celem projektu jest wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych. Podejmowane działania będą ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.

Cel główny projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację kompleksowych działań polegających na zabezpieczeniu lasów przed kluczowymi zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi. Obejmą one rozwój systemów małej retencji oraz przeciwdziałanie nadmiernej erozji wodnej na terenach nizinnych. W ramach projektu będą realizowane inwestycje związane z: budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP; budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych; adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb; zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej, związanej z gwałtownymi opadami; przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów). Projekt wykorzystuje kompleksowe zabiegi łączące przyjazne środowisku metody przyrodnicze i techniczne.

Planowane są w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji budowane z zastosowaniem materiałów naturalnych. Wybierane technologie mają być przyjazne dla naturalnego środowiska przyrodniczego. Bezpośrednim efektem realizacji projektu będzie zretencjonowanie 2,1 mln m³ wody.

Wartości projektu: planowany całkowity koszt realizacji projektu wynosi 234 670 000,00 zł maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 170 000 000,00 zł maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 144 500 000,00 zł. Zakres rzeczowy i finansowy realizowany przez Nadleśnictwo Syców: liczba obiektów małej retencji – 5; leśnictwa Dobra, Komorów, Sadogóra, wskaźnik rezultatu zwiększenia objętości retencjonowanej wody – 10038 m3, szacunkowa wartość wydatków kwalifikowanych – 610000,00 zł.

W załączeniu przykładowe zdjęcia niektórych obiektów małej retencji nizinnej z poprzedniego POIiŚ w postaci zbiorników retencyjnych i zastawki piętrzącej na cieku jako retencji korytowej.


Mała retencja nizinna 2007-2013

W latach 2007-2013 został zrealizowany projekt pt.: „Zwiększenie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych".

Projekt objął swoim zasięgiem ekosystemy nizinne całego kraju. Uczestniczyło w nim 176 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych. Projekt zrealizowano w ramach III priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej – Funduszu Spójności.

Głównym celem zadania były budowa nowych, odbudowa starych obiektów retencjonujących lub piętrzących wodę,  wyrównanie i spowalnianie spływu wód powierzchniowych oraz  wezbraniowych. W ramach tegoż projektu nadleśnictwo zrealizowało 54 obiekty, w tym odtworzyło 8 zbiorników retencyjnych oraz wybudowało 1 nowy obiekt. Objętość zretencjonowanej wody wyniosła 56 093 m³. Wszystkie zadania zrealizowano zgodnie z ustawą Prawo Zamówień Publicznych. W wyniku przeprowadzonych przetargów Nadleśnictwo Syców uzyskało w stosunku do zaplanowanych wydatków spore oszczędności, które z powodzeniem wykorzystało podczas realizacji odbudowy zniszczonej infrastruktury drogowej.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Światowy Dzień Wody

Światowy Dzień Wody

W tym tygodniu mamy prawdziwą kumulację dni związanych z przyrodą. 21 marca rozpoczynamy kalendarzową wiosnę, ale też obchodzimy Międzynarodowy Dzień Lasów, czy polski Dzień Wierzby. Z kolei dzisiaj 22 marca obchodzimy Światowy Dzień Wody, który podkreśla, jak cennym jest ona zasobem, o który powinniśmy się troszczyć.

Z wodami i wiosną wiązał się kiedyś przesąd, że w okresie zimowo-wiosennym nie powinno się w nich kąpać. Wody przestawały „szkodzić” dopiero po Nocy Kupały lub właśnie po równonocy wiosennej. Dzisiaj wydaje się to rozsądnym zachowaniem z uwagi na zdradliwość tych obszarów i niskie temperatury. Wtedy uważano, że taka lekkomyślna kąpiel może zesłać chorobę, śmierć lub w najlepszym przypadku skończyć się brakiem powodzenia w życiu.

Zdjęcie przedstawia podmokły las z zalegającymi na jego dnie konarami. Fot. Roman Tomczak (Nadleśnictwo Sieraków)

Jednak jeśli mowa o wodzie, to trzeba również wspomnieć o mokradłach. Kiedyś były to tereny owiane tajemnicą, zamieszkiwane przez różne stwory i zjawy. Kojarzyły się przede wszystkim z niebezpieczeństwem i siłami nadprzyrodzonymi. Dzisiaj odczarowujemy mokradła, by pokazać, że nadal są to tereny pełne sekretów, ale przede wszystkim kwitną one życiem i są dla nas niezwykle cennym magazynem wody. Poznańscy leśnicy dzięki dofinansowaniu z Funduszy Norweskich i EOG prowadzą kampanię „Las pełną gąbką”, opowiadają o mokradłach i przedstawiają swoje działania w lasach, które ratują te rzadkie i bardzo ważne siedliska.

„Od ponad 30 lat Lasy Państwowe realizują Projekt Małej Retencji Nizinnej. Tylko Nadleśnictwa dyrekcji poznańskiej w trzech edycjach wydadzą na niego łącznie 55 mln złotych. W efekcie planujemy zatrzymać 2 mln m3 wody, co równa się liczbie 769 basenów olimpijskich. Jako pierwsza dyrekcja LP w Polsce uzyskaliśmy też dofinansowanie na renaturyzację mokradeł z Funduszy Norweskich i EOG. Spowoduje to zwiększenie retencji gruntowej, czyli ilości wody zatrzymanej w środowisku podziemnym. Tym samym podniesie się poziom wody, a następnie pojawią się rośliny właściwe dla siedlisk podmokłych i ptactwo wodno-błotne. To właśnie nasz przyrodniczy cel"- przypomina dr inż. Andrzej Konieczny, dyrektor RDLP w Poznaniu.

Coraz śmielej pokazująca się wiosna, rozpoczyna niesamowity i pełen życia spektakl na mokradłach. Topniejący śnieg i regularne opady deszczu to źródła zasilania dla tych siedlisk. Pozwalają im nasiąkać wodą niczym gąbka.

Zdjęcie przedstawia dużą roślinę z żółtymi kwiatami rosnącymi na brzegu strumienia. Karolina Kapałka (RDLP Poznań)

Związane z terenami podmokłymi drzewa takie jak olsze i brzozy potrafią zakwitnąć jeszcze zimą, co najlepiej wiedzą osoby uczulone na ich pyłki. Jednak również wierzby łozy powoli będą wypuszczać puchate kotki na gałęziach, które nazywamy też baziami. W marcu może także zakwitnąć knieć błotna popularnie zwana kaczeńcem.

Mokradła są równie ważnym miejscem dla wędrujących w tym okresie ptaków. Dla tych spieszących dalej to przystanek, gdzie mogą odpocząć. Z kolei dla części z nich, jak na przykład dla żurawi to zaciszne miejsce, w którym mogą założyć gniazdo.

Wiosna to też moment, gdy wybudzają się też płazy. Pierwsze z nich, takie jak żaby trawne potrafią opuścić swoje zimowe kryjówki nawet wtedy, gdy gdzieniegdzie zalega jeszcze śnieg. Wkrótce też swój wiosenny spektakl rozpoczną żaby moczarowe. Ich samce na okres godów przybierają niezwykłą błękitną barwę.

Zdjęcie przedstawia samca żaby moczarowej, który przybrał błękitny kolor na czas godów. Fot. Beata Kątna (Nadleśnictwo Turek)

Leśnicy wiedzą, jak ważne jest zachowywanie  i odtwarzanie mokradeł. To siedliska kluczowe w skali europejskiej. Szacuje się, że mokradła w Polsce potrafią zgromadzić dwukrotnie więcej wody niż wszystkie polskie jeziora. Ponadto są wielkim magazynem CO2. To miejsca kwitnące życiem i pełne uroku, które z uwagi na swoją niedostępność pozwalają wielu gatunkom na spokojny rozwój.